“Quyển động thu nhật đích hoàng diệp” - Lá vàng rơi rụng, được gom đốt (video bài hát “Nhặt lá vàng”).
Thu cảnh có mất, nhưng thu tâm vẫn còn (trong trí, lòng ta - trên nhật-ký, tư-liệu). Chúng cứ chồng-chất thành kỷ-niệm suốt đời mình.
----------------
Đón từng mùa thu đến trong đời mình. Thường là những mùa thu đau-thương của đất nước Việt, của đời tôi, của những người tôi yêu-mến …
Với những “thu rực-rỡ”, ta hưởng nhiều mà mau quên. Nỗi đau hay mang sâu dấu ấn khiến ta nhớ mãi không thôi.
Thật trùng-hợp khi những thu đầy kỷ-niệm của đất nước, lại xảy ra trong khoảng đời mình (1944-2023). Có những chuyện khi còn nhỏ, nhận-thức mới tập-tểnh nên mãi lúc “già đầu” rồi, qua tìm-hiểu mới biết.
Là suốt 80 năm qua. Những mùa thu đến với VN đầy thăng-trầm, thì tôi sẽ dành viết 1 dịp khác. Chúng liên-quan lịch-sử đất nước, những khuynh-hướng chính-trị, lá mặt lá trái, thủ-đoạn thâm-độc, hành-động bạo-tàn …
“Vô sản chuyên chính” vẫn còn là lá bài của tập-đoàn cầm quyền CSVN, sau lưng là hệ-thống TƯ BẢN ĐỎ VN, hạn-chế quyền tự do dân chúng, bẻ cong nền dân chủ mà đại-đa-số dân chúng “tưởng rằng” họ có được sau rất nhiều hy-sinh !
Dù rằng sự “tự sướng” của Cộng-sản chủ-nghĩa chỉ còn là nhãn-hiệu, nhưng giới Tư-bản Đỏ VN vẫn dùng nó làm phương-tiện dập-tắt những “mưu-toan”, trấn-áp những “nhen-nhúm”.
Hình ảnh mùa thu 1944 trở lại với tôi. Là đói-rách tang-thương với gần 2 triệu người chết (bắc Trung Việt, và Bắc Việt) kéo dài đến gần giữa năm sau (1945).
Bà nội tôi bán nhà, chia tiền bán được cho các con. Bà theo cô cả (lớn nhất trong các con), và bác trai thứ 2 của tôi, vào Huế. Gia-đình 2 người này sung-túc, bảo đảm chăm-sóc mẹ hết tuổi già - bà đã 72.
Gia-đình bác trai thứ 1 của tôi lập nghiệp ở Bình Định, sống khá-giả với nghề may Âu-phục. Cô 2, em kế bác này, ở Hà Nội với chồng con. Cô út, với chồng con, ở Vĩnh Yên. Tất cả đều ổn-định.
Cô áp út - em kế ba tôi - có chồng tại tỉnh lỵ Thanh Hoá. Dượng tôi là 1 trong những lãnh tụ Việt Cách (Đại Việt Dân Chính đảng) - đảng này đang thân Nhật. Ông là Uỷ-viên kinh tài của đảng.
Gia đình tôi ở ngoại ô, cách tỉnh lỵ Thanh Hoá khoảng 6 km. Được chia 1 phần tiền bán nhà cũng không thể mua được thóc gạo bấy giờ. Tôi được cô, dượng đón ra tỉnh ăn + học (chỉ là học vỡ lòng).
Không lâu, chỉ vài tháng sau (khoảng 5/1945), Nhật thua và bị giải giới. Dượng (+ cô) và lực-lượng Việt Cách phải rời Thanh Hoá mà trở về Tổng-bộ tại Hà Nội. Và tôi thì trở về gia-đình.
Về lại nhà, nạn đói vẫn còn, mẹ và các chị, anh em tôi theo bà ngoại về “làng ngoại” - cách nhà khoảng 10 km đi về hướng Tây-Bắc.
Nơi đây cũng thiếu thóc gạo, nhưng sắn khoai thì nhiều. Mỗi ngày, chị cả và tôi theo trẻ làng đi mót lúa. Vùng này vẫn trồng lúa, không bị quy-hoạch trồng “đay” theo lệnh của Nhật-quân.
Những mùa thu tiếp theo không gây nhiều ấn-tượng trong tôi. Vì không lâu, cuối 1946 tôi đã rời Thanh Hoá mà vào Huế, theo bác trai thứ 2.
Sống trong gia-đình bác ruột, luôn được cô cả quan-tâm, được bà nội chiều-chuộng, tôi chỉ lo ăn + học … quên khuấy những khổ-ải cũ, không quan-tâm chi đến thời-cuộc quanh tôi.
Rồi từ 1955 trở đi …, những năm vàng son tại miền Nam nước Việt tưởng đã hàn-gắn các vết thương xưa của đất nước, thì đột nhiên mùa thu 1963 xảy ra.
Tôi sống gần suốt mùa thu này tại Sài Gòn. Bây giờ tôi mới biết, đó không chút nào là 1 khủng-hoảng chính trị. Là những thế-lực trong, ngoài - vì mục đích riêng, quyết đạp đổ Đệ Nhất VNCH.
Mấy ngày sau 1/11/1963, 3 đứa lính chiến : Lê Hữu Cương, Nguyễn Văn Gioang, và tôi - vùi say trong bia, rượu. Khóc cho ngày 1/11 đó. Khóc trước cái chết của 2 anh em họ Ngô Đình - họ đã “tuẩn quốc”. Dù là Mỹ thay ngựa giữa dòng, dù những tên tướng kia vì tham vọng, đố kỵ, … Cố Tổng Thống Ngô Đình Diệm và bào đệ Ngô Đình Nhu đã chết cách anh hùng !
“Thu tang” là cuối thu 1963 !
Và từ sau 1963, tôi đã không còn thì giờ tâm-sự với Thu. Vì rằng liên-tục từ 1964-1975 đều là “Thu khói lửa”, “Thu tang tóc”. Xuân, hạ, thu, đông đều “dống” nhau. Đều là nước mắt !
Một chút lóe sáng của “Lễ Hội 2023 Mùa Thu” tại Gwinnett, GA tổ chức đầu tháng 9 này - nay sự im lặng trở về. Còn chờ chi ? Đó là vài ngày nữa, Việt hải-ngoại tổ chức Trung thu … để rồi tháng sau sẽ là “lập đông” (7/11/2023).
Mùa thu trước (2022), mấy bài viết nói về thu : Tháng 9 Dòng Sông (1, 2) - Đếm Lá Vàng (1, 2) - Ao Thu Đầy là hồi-niệm của tôi 1 thuở.
Mùa thu này, cơn nóng kéo dài. Chỉ chớm lạnh về đêm và sáng sớm gần 2 tuần nay.
Sắp cuối thu. Lá vàng một số đã sớm rụng. Thiên hạ cũng sắp ngắm cảnh “Thu vàng” - giữa tháng 10 dương lịch. Nhớ bạn. Tôi nghĩ đến niên trưởng Phan Tấn Mỹ (khóa 13 VBQGVN) ra đi khoảng 10 năm trước. Tập thơ của anh thường để trước mặt tôi (bàn viết). “Một Lời Thu Gọi” : … Qua rừng chợt thấy rừng vàng ối. Thảm cỏ loang màu triền núi xa … Từ lúc mây dâng xám nẻo trời. Ngỡ ngàng theo lá úa rời ngôi. Buồn đi xa vắng về lay gọi. Tà áo thu qua chẳng trả lời”.
Mà trả lời sao được ? Âm thanh con người sẽ làm mất đi tĩnh-lặng. “The sound of silence” muốn nói sự tĩnh-yên có thứ âm thanh của riêng nó !
Bài hát “Thu, hát cho người” tôi mượn đưa vào bài viết, nhưng với ý toàn diện. Xưa, người ta hát cho người đẹp. Nay, ta hát cho 1 quá khứ “thu” của 80 năm !
Stone Mountain, GA - Sept. 25, 2023
Stone Mountain, GA - Sept. 25, 2023
-------------
Comments:
* Kim Châu
Dai Trân
NT kể những mùa thu đi qua đời mình ,đi qua đất nước thật hay
và cảm động.Theo em biết nạn đói đã xảy ra năm 1945 - Ất Dậu đã khiến
một triệu dân MB chết đói vì thiếu lương thực .Đau thương lịch sử này đã
được nhà văn DA ghi lại trong tác phẩm Chuyện
thằng Côn.Câu chuyện kể lại đã lấy đi không ít nước mắt của người đọc
thường cho hoàn cảnh chiến tranh của đất nước mình!.Xuân,hạ ,thu,đông
chỉ đẹp khi đất nước thanh bình .Quê hương chìm trong khói lửa chiến
tranh đâu còn ai lòng dạ nào ngồi xem hoa nở hay .....đếm lá vàng
rơi!.!.!.
* Dai Tran
Kim Châu
Duyên Anh hơn tôi 4 tuổi. Quê ông ở Thái Bình - nửa đường từ Ninh Bình
đến Hải Phòng. Nạn đói thật sự bắt đầu vào tháng 10/1944, là lúc tôi
được gởi đến nhà cô + dượng, và mãi đến 5/1945, nạn đói giảm nhiều.
Tôi chỉ nghe nói nạn đói bộc phát suốt từ Nam Định trở vô đến Nghệ An.
Tôi
nghe nói những xác người rãi rác khắp nẻo đường từ thôn quê đến thành
thị, và chứng kiến tận mắt những xe đẩy hay kéo chất đầy xác người đem
hỏa thiêu. Chỗ hỏa thiêu cách nhà chúng tôi mươi phút chạy bộ (khoảng
500 mét). Tôi và bọn trẻ trong làng đều chạy ra xem.
Làng thôn chúng tôi cũng đói, nhưng đều dự trử sẵn khoai, sắn, bắp khô nên không ai chết đói.
Không biết Duyên Anh bấy giờ khoảng 10 tuổi, làm sao biết mà kể. Vùng
Thái Bình gần Hải Phòng gần biển thì có cá nên không dễ chết đói.
* Vanna Nguyen
Dai Tran bài này hay lắm chú !Ngày xưa nhặt lá rụng tàn …
, chú sưu tầm nhạc xưa tuyệt quá
, chú sưu tầm nhạc xưa tuyệt quá * Dai Tran
Vanna Nguyen
Hết ý ! Chờ chú uống thêm viên thuốc Losartan đã, và nằm nghỉ chút
đỉnh. Bệnh già là vậy đó, nghe chê cũng nhức đầu, mà khen thì lại chóng
mặt ! Anyway cảm ơn cháu !
* Vanna Nguyen
Nhạc Hoài mong… ta hát vì xa người
* Dai Tran
Vanna Nguyen
Cảm ơn cháu cũng rảnh rang mà viếng vườn rau của chú. Nhà nghèo, vườn
rau chỉ giàn mướp lưa thưa ít trái (thiếu chăm-sóc, thiếu phân), và ít
bụi ớt. Nhưng ớt thì loại rất cay. Thêm vài khóm bạc hà.
Chắc năm sau sẽ thực hiện loại vườn với cây trồng …”dống” như thật, nhưng bằng đá, hay xi-măng, hay bằng nhựa !
Đố cháu biết vì sao ?
* Vanna Nguyen
Chú
ơi bên cháu năm nay thất thu luôn ! Bầu buồn bã , mướp loe que, còn ớt
thì quá xá trời , cháu làm tương ót, ót ngâm chua và để đông ăn cả năm,
cà pháo năm nay chắc nhớ kho Long Bình hay sao mà nổ toang hết , có vài
trái , thôi thì để giống cho năm sau vậy
* Dai Tran
Vanna Nguyen
ha ha, đáng kiếp cháu ! Háu ăn thật khổ. Chú thím chỉ trồng làm cảnh,
vừa nhìn màu xanh (không có trái cũng chẳng sao), vừa có mươi phút thể
dục mỗi ngày.
Ở đây có
nhiều trung-tâm giúp người già (Mỹ có, Việt có). Chỉ mất công mỗi tuần 1
lần, thì nhận đủ loại thực phẩm, trái cây, v.v… dùng hơn nửa tháng mới
hết (phần dư thì bỏ thùng rác). Lại lái xe đi nhận tiếp …
* Vanna Nguyen
Cháu
cũng trồng cho vui là chính ! Phơi nắng khi làm vườn chú ạ ! Năm nay
bên này ai cũng thất mùa , bên chú khí hậu tốt mà , làm sao bên cháu bì
được , chúc Cô Chú bình an ạ ! ( chú hát hay đấy , cho cháu nghe vói nhé
! Nhạc xưa rất hay)
No comments:
Post a Comment